Bekçi köpekleri

“Köpekler insanların en iyi dostudur” diye başladı konuşmaya.”Ama”, diye bir süre durakladıktan sonra devam etti. Aslında köpeklerin çoğu yalnızca sahiplerine karşı en iyi dosttur. Kimi köpekler sahibinin tek bir komutuyla hedefe doğru saldırıya geçmeye hazır hale getirilebilirler… Geçtiğimiz hafta Yenişehir Doğal Hayatı Koruma Derneği Başkanı Kudret Ulu’yla Türkiye’nin en büyük köpek eğitim merkezlerinden birindeydik. İstanbul’un Anadolu Yakası’ndaki toplam 11 bin metrekarelik eğitim merkezinde yüzlerce köpeğe “İtaat eğitimi” ve “Uzaktan kontrol” eğitimlerinin nasıl verildiğini görme fırsatımız oldu. Eğitim merkezinin özel düzenlenmiş bir köşesinde tek sıra halinde dizilmiş siyah tüylü köpekler dikkatimizi çekti. Köpekler başlarındaki kısa boylu, hafif göbekli ve jöleli saçlı adamın “Tut” komutuyla gösterilen yöne doğru hızla koşuyor, “Otur” komutuyla oturuyor, bir başka komutla hızla geldikleri yöne doğru havlayarak koşuyorlar ve tekrar oturuyorlardı.
Köpek eğitim merkezindeki eğitmen bize bunların “Bekçi Köpekleri” olduğunu ve köpeklerin sahiplerini korumak üzere eğitildiğini anlatmaya başladı.
Bekçi köpeklerine İngilizcede “Watch Dog” (Takip köpeği) ya da Follower Dog (Yandaş köpek) (bkz. Köpek Irkları Ansiklopedisi 2008) deniyormuş.
Eğitimde iki aşamalı bir yöntem uygulanıyormuş;
Bunlardan biri ödüllendirerek itaat ettirme, diğeri de cezalandırarak ve aç bırakarak itaat ettirme şeklinde tanımlanıyormuş.
Merkeze gelen köpeklere ilk uygulanan ödüllendirme yöntemiyle köpekler en iyi şekilde besleniyor, rahatları sağlanıyor ve konfora alıştırılıyormuş. Köpekler iyice rahata alışıp kendilerini bölgenin kralı gibi hissetmeye başladığı anda diğer yönteme geçiliyor, köpeklerin önlerine bir kemik dahi atılmaksızın aç bırakılıyor ve bu şekilde cezalandırılıyormuş.
Ceza ve ödül arasında şaşkına dönen bekçi köpekleri bir süre sonra “jöleli saçlı” adamın artık her dediğini yapıyor cezalandırılmamak ve ödüle ulaşmak için “yat” dendiğinde yatıyor, “kalk” dendiğinde kalkıyor, “otur” dediğinde oturuyor, “yala” dediğinde yalıyor, “havla” dediğinde havlamaya başlıyormuş.
Eğitim sonunda “Bekçi köpekleri” artık sahibinin her istediğini yapan, ufak bir kemik parçasıyla dahi mutlu olabilen emir erlerine dönüşüyormuş.
Bunlar sahibinin tehlikede olduğunu hissettiği durumlarda emir verilmese de havlamaya başlıyor veya saldırıya geçebiliyormuş.
Ziyaretimiz süresince “Bekçi Köpeklerinin” azarlamaya karşı duyarlı olduğunu ve azarlama yönteminin de eğitimin bir parçası olduğunu öğrendik.
Azarlandıktan sonra kuyruğunu arkasına kıstırarak bir köşeye çekilen köpeklerin aç kalmamak için kuyruğunu sallayarak geri döndüğüne ve önüne atılan kemik parçasını iştahla sıyırdıktan sonra tekrar emirleri yerine getirmelerine şahit olduk.
Eğitim merkezinde köpeklerin arasında bizi gezdiren yetkiliye uzun bir soru sordum;
“Peki, köpekleri besleyen, yeri geldiğinde ödüllendiren, yeri geldiğinde cezalandıran ve aç bırakan ve daha sonra köpeklerin ufak kemik parçalarıyla istenen her şeyi yapmasını sağlayan kısa boylu, jöleli saçlı eğitimci değişirse ya da köpekleri başka birisi sahiplenmek isterse verilen tüm bu eğitimler boşa mı gidiyor, köpekler eski sahiplerini özlemiyorlar mı?” dedim.
Aldığım yanıt ilginçti;
“Bilinenin aksine “Bekçi Köpekleri”nde sadakat içgüdüsü yoktur. Sahibinin değişmesi önemli değildir. Bir bekçi köpeği 3-4 sahip değiştirebilir ve verilen emirleri uygulayabilir. Yeter ki önlerinden kemikleri eksik edilmesin…”
Geçtiğimiz hafta yaptığımız bu gezi hayvanlar aleminin de aslında “insanlar” alemiyle ne kadar benzeştiğini bir kez daha görmemiz açısından olumlu geçti.